< Terug

Samenstellingen aaneenschrijven

Samenstellingen aaneenschrijven

Samenstellingen moet je aaneenschrijven, op wat uitzonderingen na. ‘Dag soep’, las ik op de menukaart van de brasserie. Wat vriendelijk, dacht ik meteen. Hier groet men zelfs de soep!

Het menu zag er veelbelovend uit. Ik kon plukken uit gerechtjes met ‘volle grond groenten, ‘aard peer’, ‘bos champignons’, ‘eenden borst’, ‘bloemkool puree’, …

Maar door al die spaties raakte ik de kluts kwijt. De regel is nochtans simpel: schrijf samenstellingen aaneen. Van nachtwinkel tot arbeidsongeschiktheidsverzekeringsformulier.

Even opfrissen: een samenstelling is een woord dat uit twee of meer delen bestaat die ook zelfstandig voorkomen: boeken + kast = boekenkast. Tafel + tennis + speler = tafeltennisspeler. Vrije + markt + economie = vrijemarkteconomie. Toch schrijven veel mensen die woorden los. So what, hoor ik je denken. Dood ga je er niet van. Maar overbodige spaties doen je lezer struikelen en wijzen op een beperkte taalbeheersing. Soms zorgen ze ook voor interpretatiefouten.

Onjuist spatiegebruik

Rijbewijs voor zeventien jarigen

Wat bedoelt de auteur hiermee? Krijgen zeventien jarige jongeren een rijbewijs? Nee, jongeren kunnen vanaf hun zeventiende een rijbewijs halen: rijbewijs voor zeventienjarigen.

Kapsalon zoekt permanent model

Moet die dame áltijd ter beschikking staan? Gelukkig niet. Ze moet zich alleen een krullenbos laten aanmeten: permanentmodel.

Weg werkzaamheden

Weg met die werkzaamheden! Oeps, er zijn gewoon wegwerkzaamheden aan de gang.

Uitzondering bevestigt de regel

Volg je de hoofdregel ‘samenstellingen aaneenschrijven’? Dan zit je bijna altijd goed. Deins er dus niet voor terug om zelfs lange samenstellingen in één woord te schrijven: pindakaasliefhebber, onroerendgoedbelasting, papierfabrikantenvereniging …

Natuurlijk zijn er speciale gevallen en uitzonderingen, zoals:

  • klinkerbotsing: astma-aanval (versus astmapatiënt), functie-inhoud (versus functieclassificatie), twee-eenheid (versus tweegangendiner)
  • samenstellingen met afkortingen: IT-kennis, tv-programma, cd-speler …
  • samenstellingen met cijfers of symbolen: jaren 80-muziek, 50-plusser, x-as …

En hoe zit het met eigennamen in een samenstelling? Wel, die schrijf je ook aaneen. Maar om de leesbaarheid te vergroten, mag je een streepje zetten: Apple-computer of Applecomputer, Bowie-fan of Bowiefan, Anderlecht-speler of Anderlechtspeler.

Alles weten over deze materie? Taaladvies, Onze Taal en Taalunieversum maken je wegwijs.

Tip: laat je teksten door mij nalezen en je zit sowieso safe.